علت اقبال روزافزون به سیستمهای صوتی ورای قدرت و کیفیت آن، مواردی نظیر خرید تلویزیونهای مدرن با انواع نمایشگرهای جدید است. با بهبود طراحی و کاهش ضخامت تلویزیونهای مدرن، شاهد افت محسوس عملکرد بخش صوتی آنها هستیم که این موضوع نیاز استفاده از سیستم صوتی توانمند و باکیفیت در کنار تلویزیون را افزایش میدهد. البته دلیل این امر روشن است، در کابینت تلویزیونهای مدرن، دیگر فضایی مناسب برای جایگیری یک سیستم صوتی قدرتمند وجود ندارد.
ر حقیقت بسیاری از تلویزیونهای مدرن موجود در بازار، هنگام تست کیفیت صدا نمره خوبی نخواهند گرفت. البته این نمره برای استفادهی روزانه از تلویزیون و تماشای مصاحبههای تلویزیون مناسب و کافی است؛ ولی هنگام تماشای فیلمهای سینمایی حتی فیلمهای تلویزیونی، صدایی فراگیر و باکیفیت میتواند بهطور قابل توجهی منجر به بهبود تجربهی کاربران شود. فراموش نکنید که صدایی شفاف، فراگیر و دقیق نیمی از تجربهی ایدهآل محتوای چندرسانهای است. پس برای آن دسته از کاربرانی که بهدنبال شرایطی ایدهآل برای لذت بردن از فیلمهای سینمایی یا موسیقی هستند، تحقیق و انتخاب دقیق سیستم صوتی قویا توصیه میشود.
راه کار مناسب، خرید و ارتقا سیستم صوتی است. سیستمهای صوتی بنا به نیازهای شما انواع گوناگون با کارایی متفاوت دارند. این حقیقتی است که صرف تمایل و بدون نیاز سنجی خود نباید به اقیانوس عمیق صداپا بگذارید وگرنه و بهعنوان مثال شباهت ظاهری همین عبارت «سینمای خانگی» میتواند تمام رویاها و البته کشتی پس انداز شما را غرق کند.
واژهی سینمای خانگی عموما به این دسته از محصولات اطلاق میشود. سیستم Home theater in a box بهطور معمول از ۵ بلندگو صدای فراگیر، یک سابووفر و یک تقویت کننده یا آمپلیفایر تشکیل شده است. این متعلقات به همراه اتصالات، درون یک جعبه عرضه میشود که این نوع ترکیب به HTiB نیز معروف است. این دسته از سیستمهای صوتی گزینهای ایدهآل برای تجربهی صدایی فراگیر بهخصوص هنگام تماشای فیلمهای سینمایی هستند.
ساندبار یک جعبه با طول زیاد است که درون خود چندین بلندگو را جا داده است. علاوه بر اینکه در بعضی ساندبارها قابلیت اتصال به سابووفر نیز وجود دارد. اتصال به سابووفر بهصورت بیسیم یا با سیم نیز انجام شود. ساندبارها به دلیل ابعاد کوچکتر خود و توانایی مناسب پخش صدا، طی سالهای گذشته به گزینهی محبوبی تبدیل شدهاند.
در سیستمهای صوتی کامپوننت، دستگاه اصلی، معروف به پخشکننده AV است که بلندگوها و البته تلویزیون به آن متصل میشود. در این دسته از سیستمهای صوتی ردهبالا و گرانقیمت، عموما کاربران خود به تهیه و چیدمان بخشهای مختلف اقدام میکنند.
محصولات کامپوننت مجزا (یا ترکیبی مجزا) به سیستمهایی اطلاق میشود که در آن بهجای استفاده از پخشکننده، از انواع آمپلیفایر بهعنوان واحد مدیریت سیستم استفاده میشود. اما تفاوت AV با آمپلیفایر در چیست؟
بهطور خلاصه میتوان گفت که گیرندههای AV دستگاههایی همهکاره هستند و خود از بخشهای مختلفی مانند تیونر، پیشآمپلیفایر و آمپلیفایر تشکیل شدهاند. اما در سیستمهای صوتی ترکیبی مجزا که عموما توسط کاربران حرفهای به کار گرفته میشوند، کاربر به خرید مجزای هر یک از بخشهای مذکور اقدام میکند. در این دسته از سیستمهای صوتی میتوان با انتخاب دقیق هر یک از بخشها، نوع صدای خروجی را نیز تنظیم کرد؛ بهعنوان مثال میتوان اجزا را به نحوی انتخاب کرد که صدایی شفاف و دقیق برای ژانرهای موسیقی کلاسیک تولید شود.
مهمترین راهنما برای رسیدن به سیستم صوتی مطلوب، تعیین نوع محتوا است. حتماً نباید یک سیستم صوتی ۷.۱ یا اسپیکرهای فوقالعاده داشته باشید. در حقیقت قبل از هر کار شما باید بدانید به چه گوش میدهید؛ اهل تماشای بازی ویدیوی، ورزش، فیلم و برنامههای فرهنگی یا شیفتهی موسیقی هستید. انتخاب هر کدام به شما کمک زیادی برای یافتن سیستم صوتی ایدهآل میکند. اگر شیفته فیلمهای bluray هستید، احتمالاً باید دستگاهی بخرید که در قابلیت پخش دیسکهای bluray را نیز داشته باشد. طیف گستردهای از انواع محتوا وجود دارد که در ادامه به مرسومترین آنها اشاره شده است:
اگر موسیقی گوش میدهید یک جفت بلندگو میتواند، انتخاب خوبی برای شما باشد. با این جفت بلندگو علاوه بر موسیقی میتوانید از تلویزیون و حتی بعضی فیلمها لذت لازم را ببرید. اگر شنونده آماتور موسیقی هستید، یک جفت بلندگو دیجیتالی با کیفیت مناسب همه چیزی است که به آن نیاز دارید. با خرید یک سابووفر کوچک هم کیفیت باس بهبود مناسبی مییابد که هزینه چندانی برنمیدارد.
اگر بیش از یک شنوندهی آماتور هستید و میخواهید هر روز از روح موسیقی تغذیه کنید، یک جفت بلندگو ایستاده (floor standing speakers) انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود. حتی سایز کوچک بلندگو ایستاده با چند درایور میتواند تجربه لذت شما را از موسیقی چند برابر کند، بدون اینکه فضای زیادی از اتاق شما اشغال کند.
اگر شیفته تلویزیون هستید و میخواهید فیلم و موسیقی را عمیقتر تجربه کنید، یک ساندبار یا ترکیب یک ساندبار با سابووفر بیسیم میتواند انتخاب خوبی باشد. در بازار هم گستره انتخاب خوبی از نظر کیفیت و قیمت برای این خرید در انتظار شما است. البته در نظر داشته باشید صدای فراگیر لذت تماشای فیلم را چندین برابر خواهد کرد.
اگر خورهی فیلمهای سینمایی و شیفته صدای فراگیر هستید و به محتوای باکیفیت آن دسترسی دارید (پخش صدای چند کاناله)، باید به فکر چیدمان بلندگوها درون یک سیستم صدای دوبعدی یا فراتر از آن و سیستمهای پخش صدای سهبعدی باشید. لیکن قبل از هر کاری باید فضای اتاق خود و عوامل محیطی آن را بررسی کنید.
فضای اتاق راهنمای خوبی است که تکلیف بسیاری از مسایل را روشن میکند. اگر به مشاوری حرفهای برای پیادهسازی سیستم صوتی مراجعه کنید، اولین سؤال از شما این خواهد بود: ابعاد اتاق شما چقدر است؟ در حالت ایدهآل، مشاور قصد فروختن اسپیکرهای بزرگ و گرانتر را ندارد، بلکه بهدنبال چشماندازی از عوامل محیطی منزل شما که در عملکرد سیستم صوتی مؤثر است. این اطلاعات اولین گام است که کاربران را به انتخاب گزینهای ایدهآل هدایت میکند.
یک سیستم صوتی حرفهای و قدرتمند میتواند برای اتاقی کوچک دردسری بزرگ باشد و در طرف مقابل ساندباری با توانایی محدودی در محیطهای بزرگ توانی برای خودنمایی نخواهد نداشت. معمولا اتاقی کوچک که از همه طرف با دیوار محسور شده، مکان مناسبی برای سیستم صوتی قدرتمند نیست. اولین مشکل را زمانی تجربه میکنید که احساس میکنید اسپیکرها چقدر دست و پا گیر هستند و فضای اتاق کوچکتر شده است. مشکل دوم زمانی رخ خواهد داد که متوجه میشوید صدای باس در عین جذابیت پژواکهای دارد که در فضای کوچک آزار دهنده هستند. این دسته از سیستمهای صوتی برای اتاقهای بزرگ یا نشیمن انتخاب مناسبتری است. سیستمهای صوتی فراگیر نیز به کمک بلندگوهای عقب و بالایی خود نیز با حمایت از پخش صداهای ویژه، میتوانند به تلقین حباب سهبعدی بپردازند.
بهتر است نگاه شما معطوف به خرید سیستم ساندبار باشد. اگر بهدنبال سیستمهای ترکیبی (Component) هستید، بلندگوها نباید بزرگ باشند. اسپیکرهای حرفهای نیز در این زمینه تا حد بسیار خوبی نیازها را تأمین میکنند.
سیستم صوتی HTIB، ساندبار یا سیستم ترکیبی کوچک که با چیدمان دکوراسیون و آستانه تحمل همسایگان در تناقض نباشد.
سیستم صوتی HTIB گزینهی خوبی بهشمار میرود؛ اگر میخواهید اتاق شما فضایی ایدهآل برای سینمای خانگی شود، HTIB و سیستمهای ترکیبی مناسبی، در بازار موجود هستند.
سیستمهای کامپونت برای ساختن غار رویایی شما، با انواع ترکیب بندی منتظر شما هستند تا یار غار شما باشند.
استفاده از بهترین سیستمها صوتی تا آنجا که وسع شما میرسد. اگر با شناخت حرکت کنید، اغلب راههای برای ارتقا در آینده نیز پیدا میشود.
درک عواملی همچون پژواکها و تشدید کنندهای آن در فضای اتاق میتواند به شما کمک کند تا اژدههای نامرئی صدا را در فضای پخش سیستم صوتی خود مدیریت کنید.
داخل قفسه کتابخانه یا میز تلویزیون، یکی از متداولترین مکانهایی است که کاربران اقدام به قرار دادن اسپیکرهای خود در آن میکنند. درحالیکه این امر منجر به تولید باس قوی میشود، قرارگیری در قفسهها باعث ایجاد لرزش ناخواسته و ناخوشایند دیگر اجسام روی قفسه و تضعیف کیفیت صدای اسپیکرها میشود؛ اما اگر مجبور به انجام این کار هستید بهتر است اسپیکر درون قفسه باسی بیش از ۸۰ هرتز یا در حدود آن ارایه نکند. با توجه به موارد مطرح شده، میتوان بهسادگی به این نتیجه رسید که قرار دادن سابووفر در داخل یک قفسه نیز از اسپیکرها هم بدتر است. سابووفر خود را در انتهای اتاق و جایی قرار دهید که امواج صدای آن بهراحتی پخش شوند قرار داده و در ادامه میتوانید با ترفندهای چیدمان لوازم خانه، آن را از دید پنهان کنید.
قراردادن بلندگوها ایستاده در گوشه اتاق یا دو طرف تلویزیون بهزودی برای شما چالشهایی را در بر خواهد داشت. اولین مشکل تضعیف بیس باس است. بیس باس همان بازهای از صدا است که کاربران را به خرید این دسته از محصولات ترغیب کرده است.
دیوارها و سطوح تخت دشمن شماره یک امواج صدا است. قدرت و کیفیت صدای پخش شده از بلندگو برای آنها تفاوتی ایجاد نمیکند؛ هر موج صدایی که به آنها برخورد کند و پژواکی خواهد داشت که آنچه را باید بشنوید تحت تأثیر خود قرار میدهد. جدی نگرفتن این موضوع باعث میشود، اتاق شما نیز تبدیل به یک پژواک کننده واقعی و مزاحم صدا شود که بهزودی کاسهی صبر شما را لبریز میکند. جابجایی سیستم صوتی به اتاق دیگر اولین گزینه است، اگر قادر به انجام آن هستید در غیر اینصورت باید از روشهای برای جلوگیری از پژواک در اتاق و ساکت کردن آن استفاده کنید. احتمالاً شانههای تخممرغ را در بعضی از مکانها به روی سقف و دیوار دیدهاید. پس نگران هزینه نباشید هدف این است که سطوح صاف و سخت تبدیل به سطوح کوچک و متخلخل شوند. اگر با صدا کمی آشنا باشید متوجه میشوید که مبلمان،پرده، فرش یا حتی قرار گلدانها میتواند همین خاصیت را برای شما ایجاد کند.
دکوراسیون تأثیر زیادی بر تجربه شنیداری سیستمهای صوتی میگذارد. قبل از انتخاب اتاق بهعنوان مقر اصلی سیستم صوتی و پیادهسازی سینمای خانگی دست به طراحی دکوراسیون نزنید. نکته بعدی انتخاب فرم اسپیکرها است که تا چه حد مطابق و هماهنگ مدل دکوراسیون باشند. اسپیکرهای زیبا و لوکس گرانتر نیز هستند.
سقف اتاق نیز در نتایج آکوستیک مؤثر است. جدا از تأثیر فیزیک و فرم سقف، با وجود و حضور سیستمهای مانند دالبی اتموس که از کانالهایی در سقف نیز استفاده میکنند، به سقف اتاق سیستم سینمای خانگی خود نیز نگاهی آیندهنگرانه داشته باشید.
بعد از رهایی از چالش مکانیابی مسله مهم تعداد اسپیکرهایی است که برای قرارگیری در محیط سکونت خود در نظر دارید. بهعنوان مثال اگر مبلمان به دلیل کمبود فضا به دیوار انتهای اتاق به چسبیدهاند، در قرار دادن اسپیکر سیستمهای ۷.۱ به مشکل برمیخورید. تعبیهی فضای باز پشت مبلمان باعث میشود اسپیکرها بتوانند با کمترین نویز صدا را در محیط پخش کنند. همواره در نظر داشته باشید که در چیدمان اجزای سیستم صوتی، باید کاربر میان اسپیکرها قرار بگیرد و هرچه تعداد این کانالهای صوتی افزایش یابد، محاصرهی مرکز اتاق توسط اسپیکرها کاملتر میشود.
البته قرار دادن سیستمهای صوتی در مرکز محیطی بزرگ میتواند مشکلساز باشد. به هر حال نباید به نظر برسد، اسپیکرها در میان نشیمن رها شدهاند. راهحل جایگزین چنین مشکلاتی استفاده از بلندگوهای سقفی (In-Ceiling speakers) است؛ البته درصورتیکه مشکلی بابت پرداخت هزینهی گزاف آنها نداشته باشید.
حل مشکل چیدمان بلندگوها در اتاق نیاز به کمی تلاش فکری و رعایت اصول سادهی بالا دارد. اما در نظر داشته باشید پیش از خرید سیستم صوتی به بررسی نحوهی چیدمان بیاندیشید و سپس اقدام به خرید نمونهی مورد نظر خود کنید.
بودجه جلیقهی نجات کاربران هنگام خرید است. بودجه به شما میگوید که نیازی به پرداخت مبلغ بیشتری نداشته و تنها باید تلاش بیشتری در جستجوی محصولی ایدهآل و مطابق با نیازهای خود کنید.
اساسا سیستمهای صوتی برای بلعیدن جیب کاربران ظرفیت خوبی دارند. البته در همین راستا امکانات فوقالعادهای را هم عرضه میکنند؛ اما آیا تمامی کاربران به این قابلیتها نیاز دارند. تنها راه نجات پیش از خرید، آگاهی در خصوص سیستمهای صوتی و مطالعهی راهنمای خرید است.